LEFKOŞA – Komşu Yunanistan’da, iktidardaki Yeni Demokrasi’den (YD) kopup ‘farklı’ arayışlar içerisine giren seçmen kitlesi, son kamuoyu araştırmalarında da öne çıkıyor. Popülist sağ siyasetini izleyen, milliyetçilere yakın duran, bazı durumlarda Rusya yanlısı mesajlar veren Helen Çözümü, Haziran 2023’te gerçekleştirilen son meclis seçimlerinin ardından destek oranını artırıyor. Uzmanlar, Yunanistan’ın da Batı’daki ırkçı yükselişe dahil olabileceği öngörüsünde bulunuyor.
Yunanistanlı uzmanlara göre, Helen Çözümü’nün oy oranındaki artışın devam etmesi durumunda Yunanistan Komünist Partisi’nin (KKE) sıralamadaki dördüncülüğü tehlikeye girebilir. Geçtiğimiz yıllarda oy oranı yüzde beş bandına kadar gerileyen KKE, son dönemde yüzde sekiz bandının üstüne çıktı ancak Panagiotis Velopoulos liderliğindeki Helen Çözümü de, KKE’nın oy oranına yaklaşmış durumda.
Özellikle, Yunanistan’ın kuzey kesimlerinde yüksek destek oranına sahip olan Helen Çözümü, haziran ayında gerçekleştirilecek Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerine giden yolda, KKE’yi geride bırakıp YD, SYRIZA ve PASOK’tan sonra komşu ülkenin en büyük dördüncü partisi olmayı hedefliyor.
İSA’NIN MEKTUPLARI VE ‘COVİD KREMİ’ SATIYORDU
Ailesinin bir dönem Almanya’da yaşadığı eski gazeteci Velopoulos, Yunanistan’da ismini 2000’li yıllarda özel televizyonlarda yayınlanan tele-pazarlama programları ile duyurdu. Irkçı kesimlere seslenen kitapları tanıtan Velopoulos, faşist LAOS ile temas ederken ekonomik kriz yıllarında da YD ile yakın ilişki içerisindeydi. Ancak ilerleyen dönemde, bu partilerle olan ilişkilerini kesip Helen Çözümü’nü kurdu.
Özellikle 2019 seçimlerinden sonra Yunanistan parlamentosunda dillendirdiği tezlerle dikkatleri üzerine çeken Velopoulos, önceki yıllarda ‘İsa peygamberin kendi el yazısıyla kaleme aldığı mektupları’ satmaya çalıştığı televizyon programı ile gündeme gelmişti.
Covid-19 salgını sürecinde de aşı karşıtı çıkışlarıyla gündeme gelen Velopoulos, korona virüsüne karşı koruduğunu söylediği ‘Byzantinon’ isimli kremi Yunan televizyonlarında pazarlamıştı. Attika Eczacılar Birliği, kremi günde iki kez kullanmanın korona virüsüne karşı koruyacağını söyleyen Velopoulos hakkında şikayette bulunmuş ve soruşturma başlatılmıştı. Velopoulos ayrıca, bir dönem de ülkedeki bütün sivil toplum kuruluşlarının kapatılması gerektiğin savunuyordu.
‘TÜRKİYE SINIRINA MAYIN DÖŞENSİN’
İslam ve mülteci karşıtı ifadeleriyle da gündeme gelen Velopoulos, Türkiye sınırına mayın ve elektrikli çitler döşenmesi gerektiğini söylemiş, sığınmacıların ‘ıssız adalara gönderilmesini’ istemişti. Önceki seçim döneminde dillendirdiği ‘tavsiyelerden’ biri de, ‘insan kaçakçılarına idam cezası verilmesi’ydi. Kyriakos Velopoulos, “Yunanistan’a gelen bu insanlar göçmen değil, yasadışı davetsiz misafirler” demişti.
NİKİ VE SPARTALILARIN YÜKSELİŞİ DE ENDİŞELENDİRİYOR
AP seçimleri öncesinde Helen Çözümü, Avrupa Birliği’nin (AB) liberal tezlerini sorgulayan ve milliyetçilere hitap eden söylemleri benimsiyor. Velopoulos’un partisi gibi, Yunanistan Ortodoks Kilisesi ile yakın ilişkiler içerisinde olan ve benzer tezler dillendiren Niki ve Spartalılar da AP seçimlerine hazırlanıyor.
Son seçimlerde yüzde üçlük barajı aşarak meclise giren Niki ve Spartalılar, benzer bir sonucu haziran seçimlerinde de elde etmek ve Yunanitan’ın AP’deki 21 sandalyelik kontenjanından faydalanmayı hedefliyor.
Faşist Altın Şafak ile ilişkileri son dönemde gündeme gelen Spartalılar, son aylarda parti içi çekişmelere sahne oluyor. Parti liderliği ile vekiller arasındaki çatışma, mahkemelere de taşınmış durumda. Bu olumsuz duruma rağmen, son anketlerde Spartalıların oy oranı yüzde üçlük kısımda kalmayı sürdürüyor. Kilisenin desteğine sahip olan Niki’nin oy oranı da yüzde üç dolaylarında seyretmeye devam ediyor. Haziran seçimlerinde bu durumun tekrarlanması durumunda, Spartalılarla beraber Niki’nin de AP’ye vekil göndermesi bekleniyor.
‘BATI ÜLKELERİNİN YOLUNDAN GİTMESİ ŞAŞIRTICI OLMAZ’
Siyaset bilimci ve akademisyen Panos Koliastasis, “Son kamuoyu araştırmaları Yeni Demokrasi’de nispeten hafif bir gerileme, bu partinin sağında konumlanan partilerde ise gözle görülür bir yükseliş olduğunu gösteriyor” dedi:
“Oy tahminlerinde, üç aşırı sağcı oluşumun Avrupa seçimleri için yüzde 16 oranında oy toplaması öngörülüyor. Bu, Haziran 2023 seçimlerinde kümülatif olarak elde ettiklerinden daha yüksek bir performans. Aynı süreçte Velopoulos’un partisi, aşırı sağın liderliğine soyunmuş durumda. Avrupa seçimlerinde oy verme işleminin geleneksel olarak ‘rahat’ geçtiği ve seçim sonuçlarının genellikle siyasî değişim anlamına gelmediği göz önünde bulundurulduğunda, sandıkta ‘ucuz bir protesto’ olasılığı göz ardı edilemez.
Enflasyon baskısının ve skandalların gölgesindeki Yunanistan’ın, aşırı sağ popülizmin önemli bir siyasi güç ve hoşnutsuz muhafazakar seçmenler için bir cazibe merkezi haline geldiği diğer Batı ülkelerinin yolunu izlemesi şaşırtıcı olmayacak.”
Koliastasis’in görüşünü paylaşan bir diğer siyaset bilimci, akademisyen Athina Soulariki de, Eteron sitesinde yayımlanan yazısında benzer görüşlere yer verdi:
“YD’nin 2019 seçim zaferinden sonra, milliyetçi/aşırı sağcı partiler göçmen karşıtı temaya geri döndüler ancak 2020-2022’de komplo teorilerinden başlayarak ve aşı karşıtı propagandaya katılarak pandemi konusuna odaklandılar. Bu söylem, pandemi sırasında – ve sonrasında – birçok vatandaşın sağlık krizlerini ‘biyopolitika’ açısından yönetme konusundaki endişelerini açıkça istismar etti.
SYRIZA’daki bölünme ve soldan gelen güçlü bir baskının yokluğu göz önüne alındığında, YD hükümeti (aşırı) sağa hitap ederek seçmen çekmeye çalışacaktır. Bu durumda, muhafazakar, milliyetçi ve yabancı düşmanı pozisyonların benimsenmesi çok muhtemeldir. Kesin olan bir şey varsa o da aşırı sağın Yunanistan’da söyleminin seçmenlerinin çok ötesinde bir etkiye sahip olduğu.”
